Program Priorytetowy „Czyste Powietrze”

Jaki jest cel Programu?

Poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych.

Kto może otrzymać dofinansowanie?

Beneficjentem jest osoba fizyczna będąca właścicielem/współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Na co można otrzymać dofinansowanie?

Do dofinansowania kwalifikują się następujące koszty:

• Wymiana kotła na paliwo stałe (tzw. kopciucha) – na ekologiczne źródło ciepła;
• Ocieplenie przegród budowlanych budynku;
• Wymianę stolarki okiennej, drzwiowej, bramy garażowej;
• Wymianę instalacji CO i CWU;
• Wykonanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (tzw. rekuperacji);
• Wykonanie mikroinstalacji fotowoltaicznej;
• Zakup audytu energetycznego, dokumentacji projektowej, ekspertyz.

 

Podsumowanie najważniejszych zmian wprowadzonych do Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” od 2020 r.

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 22 kwietnia 2024 r.:

• Zmiany dotyczące pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno o podwyższonym standardzie oraz kotłów na pellet drzewny o podwyższonym standardzie, dofinansowywanych w ramach Programu. 

Kosztem kwalifikowanym w ramach Programu mogą być wyłącznie pompy ciepła, kotły zgazowujące drewno o podwyższonym standardzie oraz kotły na pellet drzewny o podwyższonym standardzie wpisane na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), która jest dostępna na stronie internetowej https://lista-zum.ios.edu.pl/.

Ww. warunek obowiązuje dla umów o dofinansowanie zawartych na podstawie wniosków o dofinansowanie składanych od 22.04.2024 r., w ramach których są przedstawiane do rozliczenia faktury/równoważne dokumenty księgowe dotyczące zakupu lub montażu ww. urządzeń wystawione od dnia 14.06.2024 r.

Finansowane w ramach wyżej wymienionych umów pompy ciepła, kotły zgazowujące drewno o podwyższonym standardzie oraz kotły na pellet drzewny o podwyższonym standardzie nie znajdujące się na liście ZUM mogą być kosztem kwalifikowanym tylko w przypadku, w którym wszystkie faktury (lub równoważne dokumenty księgowe) dotyczące zakupu lub montażu urządzenia będą wystawione do końca okresu przejściowego tj. do dnia 13.06.2024 r.

• Wprowadzenie ograniczenia możliwości wnioskowania w ramach Części 3) Programu (najwyższy poziom dofinansowania).

Zgodnie z wprowadzoną zmianą, Beneficjent, który skorzysta z dofinansowania w ramach Części 3) Programu na dany budynek/lokal mieszkalny na podstawie wniosku o dofinansowanie złożonego od 22.04.2024 r. (tj. zawarł umowę dotacji i nie została ona rozwiązana lub zmieniona na umowę dotacji w ramach Części 1) Programu)., będzie mógł wnioskować o dofinansowanie na kolejne budynki/lokale mieszkalne, po zakończeniu okresu przejściowego tj. od dnia 14.06.2024 r., tylko w ramach Części 1) Programu (podstawowy poziom dofinansowania).

• W ramach zmiany Programu doprecyzowano, że nie są kwalifikowane koszty w ramach Programu w sytuacji, gdy małżonek Beneficjenta pozostający z nim w ustawowej wspólności majątkowej, jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, dokonuje sprzedaży lub dostawy lub wykonuje usługę i wystawia fakturę lub równoważny dokument księgowy na Beneficjenta (obowiązuje dla wszystkich wniosków o dofinansowanie niezależnie od daty wystawienia faktury jak również dla obecnej i wcześniejszych wersji Programu).


• Doprecyzowanie w warunkach umowy dotacji z prefinansowaniem, iż warunkiem wypłaty zaliczki na rachunek bankowy wykonawcy, jest złożenie do WFOŚiGW podpisanej własnoręcznie przez Beneficjenta (podpis nie może być złożony przez pełnomocnika) dyspozycji wypłaty zaliczki (na przygotowanym wzorze, który beneficjent otrzyma wraz z pismem informującym o zawarciu umowy) wraz z kopią faktury zaliczkowej wystawionej na Beneficjenta lub Beneficjenta i małżonka wspólnie.

Beneficjent jest zobowiązany złożyć dyspozycję wypłaty zaliczki w terminie umożliwiającym dokonanie przez WFOŚiGW wypłaty tej zaliczki w terminie określonym w Programie, nie później niż 5 dni roboczych przed upływem tego terminu. WFOŚiGW informuje Wnioskodawcę o dacie dokonania wypłaty zaliczki.

• Określenie w warunkach umowy dotacji z prefinansowaniem czas na złożenie wniosku o płatność, rozliczającego zakres przedsięwzięcia wynikający z danej umowy z wykonawcą, do 120 dni od daty wypłaty zaliczki dotyczącej realizacji tej umowy z wykonawcą. Czas na zrealizowanie całego przedsięwzięcia w ramach umowy dotacji z prefinansowaniem pozostaje bez zmian tj. 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.


• W przypadku składania wniosku przez Pełnomocnika wymagane jest pełnomocnictwo z podpisem własnoręcznym Wnioskodawcy notarialnie poświadczonym tj. podpisem własnoręcznym złożonym przez Wnioskodawcę na pełnomocnictwie w obecności notariusza bądź wcześniej złożonym podpisem uznanym przez Wnioskodawcę przed notariuszem za własnoręczny.


• Usunięcie możliwość złożenia oświadczenia przez beneficjenta o opłaceniu faktur lub równoważnych dokumentów księgowych, pozostawiono oświadczenie wystawcy faktury tj. wykonawcy lub sprzedawcy a także pozostałe dokumenty potwierdzające dokonanie zapłaty przez beneficjenta


• Wydłużenie okresu wydatkowania środków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej z 30.09.2029 r. do 31.12.2029 r.


• Przedsięwzięcia realizowane w ramach Programu będą od 22.04.2024 r. finansowane m.in. ze środków Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS), Priorytet FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności, Działanie FENX. 01.01 Efektywność Energetyczna, Typ projektu: Poprawa efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych (wraz z instalacją OZE) – wkład w Program Czyste Powietrze. WFOŚiGW realizują projekty grantowe dot. Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze" polegające na udzielaniu grantów na realizację zadań służących osiągnięciu celu tego projektu przez grantobiorców. W związku z powyższym w dokumentacji wprowadzono odpowiednie pojęcia i definicje.


• W konsekwencji wprowadzonych zmian Programu, zmianie uległa również dokumentacja wdrożeniowa, w tym m.in. wzór wniosku o dofinansowanie oraz wzór wniosku o płatność wraz z instrukcjami ich wypełniania.

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 3 stycznia 2023 r.:

• Zwiększenie progów dochodowych:

- poziom podstawowy – 135 000 zł rocznie;
- poziom podwyższony – 1 894 zł miesięcznie – gospodarstwo wieloosobowe lub 2 651 zł miesięcznie – gospodarstwo jednoosobowe;
- poziom najwyższy – 1 090 zł miesięcznie – gospodarstwo wieloosobowe lub 1 526 zł miesięcznie – gospodarstwo jednoosobowe;

• Zwiększenie kwot dotacji:

- poziom podstawowy – maksymalnie 67 200 zł;
- poziom podwyższony – maksymalnie 100 200 zł;
- poziom najwyższy – maksymalnie 136 200 zł;

• Zwiększenie intensywności dofinansowania, ale liczonej od kosztów netto:

- poziom podstawowy – 40% - 55% kosztów netto;
- poziom podwyższony – 70% - 80% kosztów netto;
- poziom najwyższy – 100% kosztów netto.

• Wprowadzenie pojęcia kompleksowej termomodernizacji (wyższe kwoty dotacji dla przedsięwzięć wykonywanych na podstawie audytu energetycznego). Kompleksowa termomodernizacja w rozumieniu Programu to prace skutkujące:

a) zmniejszeniem zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok) lub
b) zmniejszeniem zapotrzebowania na energię użytkową o minimum 40%.

• Zniesienie limitu dotacji do m2 ocieplenia oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Kwotę dofinansowania do termomodernizacji można obliczyć odejmując od całkowitego limitu dotacji kwoty dotyczące innych przedsięwzięć zaznaczonych na danym wniosku.
• Na jeden budynek/lokal mieszkalny może zostać udzielona i wypłacona dotacja na podstawie maksymalnie dwóch wniosków o dofinansowanie. Dotacja do przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją może być udzielona i wypłacona na dany budynek/lokal mieszkalny wyłącznie w ramach jednego wniosku o dofinansowanie.
• Wnioski o dofinansowanie w formie dotacji lub dotacji z prefinansowaniem można składać wyłącznie poprzez system Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) pod adresem https://gwd.nfosigw.gov.pl.
• Dowolna kolejność rozliczania przedsięwzięć. Nie ma obowiązku rozliczania źródła ciepła w pierwszym wniosku o płatność. Można najpierw rozliczyć inne przedsięwzięcia.

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 15 lipca 2022 r.:

• Umożliwienie Beneficjentom uprawnionym do podwyższonego lub najwyższego poziomu dofinansowania otrzymania prefinansowania przedsięwzięcia (wypłaty części kwoty dotacji w formie zaliczki).

- wzrost maksymalnych kwot dotacji dla przedsięwzięć realizowanych przez Beneficjentów Części 2 Programu do 47 000 zł i Części 3 Programu do 79 000 zł
- termin realizacji przedsięwzięcia, na które udzielona została dotacja z prefinansowaniem wynosi 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie
- środki prefinansowania wypłacane na rzecz Beneficjenta na rachunek wykonawcy w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy o dofinansowanie z Beneficjentem lecz nie wcześniej niż 14 dni przed datą rozpoczęcia realizacji przedmiotu umowy Beneficjenta z wykonawcą
- skrócony do 14 dni czas na ocenę wniosku o dofinansowanie z prefinansowaniem
- wymagane jest załączenie do wniosku o dofinansowanie podpisanej umowy z wykonawcą na realizację określonego zakresu przedsięwzięcia

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 25 stycznia 2022 r.:

• Rozpoczęcie naboru wniosków dla Beneficjentów kwalifikujących się do Części 3 Programu – uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania. Przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie może przekraczać 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym i 1260 zł w gospodarstwie jednoosobowym lub ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.
• Wprowadzenie możliwości uzyskania dofinansowania na kotły dwupaliwowe przeznaczone do spalania biomasy w formie pelletu drzewnego oraz zgazowania biomasy w formie drewna kawałkowego.
• Przeniesienie wniosku o płatność do generatora GWD. Formularz online dostępny pod adresem https://gwd.nfosigw.gov.pl po wypełnieniu można podpisać profilem zaufanym lub wydrukować do wersji papierowej.

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 6 lipca 2021 r.:

• Rozpoczęcie naboru ciągłego wniosków o dofinansowanie w formie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. Wnioski o dofinansowanie można składać w bankach, które przystąpiły do współpracy w Programie. Lista banków udzielających kredytu objętego dofinansowaniem znajduje się na stronie internetowej https://czystepowietrze.gov.pl oraz na stronie internetowej WFOŚiGW w Lublinie. Lista podlega bieżącej aktualizacji. Wnioski o dofinansowanie w formie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu przyjmowane są w bankach i przekazywane do WFOŚiGW zgodnie z lokalizacją budynku/lokalu mieszkalnego objętego wnioskiem w celu ich rozpatrzenia oraz podjęcia decyzji o dofinansowaniu.

 

Najważniejsze warunki dofinansowania w formie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego:

1. Kwota kapitału kredytu udzielonego na przedsięwzięcie objęte wnioskiem o dotację musi być wyższa niż kwota wnioskowanej dotacji na to przedsięwzięcie,
2. Warunkiem wypłaty dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu jest wypłata Beneficjentowi, przez bank, kredytu z przeznaczeniem wyłącznie na cele zgodne z Programem, w tym, co najmniej w 95% na pokrycie kosztów kwalifikowanych oraz wykorzystanie tego kredytu przez Beneficjenta zgodnie z jego przeznaczeniem,
3. Okres realizacji przedsięwzięcia dla wniosków złożonych w ramach ścieżki bankowej wynosi do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 1 lipca 2021 r.:

• Ograniczenie dotacji na kotły węglowe. Zakup i montaż kotła węglowego w ramach Programu „Czyste Powietrze” jest możliwy tylko do końca 2021 r., pod warunkiem złożenia wniosku o dofinansowanie również w terminie do 31 grudnia 2021 r. Od 1 stycznia 2022 r. zostają wycofane dotacje na kotły węglowe.
• Zwiększenie progów dochodowych w ramach II części Programu. W przypadku gospodarstw wieloosobowych próg wynosi do 1564 zł przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę, dla gospodarstw jednoosobowych do 2189 zł.
• Wprowadzenie możliwości uzyskania większego wsparcia na zakup i montaż kotła na pellet o podwyższonym standardzie. Dotacja może wynieść do 9 tys. zł (nie więcej niż 45 % faktycznie poniesionych kosztów) przy podstawowym poziomie dofinansowania oraz do 12 tys. w przypadku podwyższonego poziomu dotacji (nie więcej niż 60 % kosztów).

 

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 21 października 2020 r.:

• Rozpoczęcie naboru wniosków dla Beneficjentów kwalifikujących się do II części Programu, na podwyższony poziom dofinansowania.
• Rozpoczęcie procesu wydawania zaświadczeń o dochodach przez gminy na podstawie żądań składanych przez osoby zainteresowane aplikowaniem w ramach II części Programu.
• Umożliwienie wydłużenia terminu realizacji przedsięwzięcia maksymalnie o sześć miesięcy w sytuacjach niezależnych od Beneficjenta.
• Udostępnienie Beneficjentom kalkulatora dotacji – uproszczone narzędzie dostępne na stronie www.czystepowietrze.gov.pl/kalkulator-dotacji.
• Rozszerzenie zakresu współpracy z gminami w zakresie pomocy Wnioskodawcom w przygotowaniu wniosków o dofinansowanie i przekazaniu ich do właściwych wojewódzkich funduszy. Dotyczy gmin, które zawarły porozumienia o współpracy z WFOŚiGW w Lublinie w ramach Programu „Czyste Powietrze”.

 

W kwietniu 2021 r. rozpoczęto tworzenie gminnych punktów konsultacyjno-informacyjnych Programu „Czyste Powietrze” w gminach, które podpisały odpowiednie porozumienia z WFOŚiGW. Do zadań punktów konsultacyjnych należy min. udzielanie informacji o Programie, wsparcie Wnioskodawców na etapie aplikowania oraz rozliczania przyznanego dofinansowania, w tym przy poprawnym wypełnieniu wniosku o płatność oraz kompletowaniu wymaganych załączników, zapewnienie stanowiska komputerowego obsługiwanego przez pracownika umożliwiającego Wnioskodawcy złożenie Wniosku o dofinansowanie oraz jego wydruk.

Lista gmin współpracujących przy realizacji Programu „Czyste Powietrze” jest dostępna na stronie WFOŚiGW w Lublinie w zakładce „dla Gmin” i podlega bieżącej aktualizacji.

Zmiany Programu obowiązujące od dnia 15 maja 2020 r.:

• Uproszczenie formularza wniosku o dofinansowanie.
• Rozpoczęcie naboru wniosków dla Beneficjentów kwalifikujących się do I części Programu, na podstawowy poziom dofinansowania.
• Skrócenie czasu rozpatrywania wniosku o dofinansowanie przez wojewódzkie fundusze z 90 na 30 dni.
• Uproszczenie kryteriów dochodowych, rezygnacja z powiązania intensywności dofinansowania z siedmioma grupami dochodowymi – wprowadzenie wyłącznie dwóch grup dochodowych:

- dla Beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania (I część Programu). Dotyczy właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych z rocznym dochodem do 100 tys. zł,
- dla Beneficjentów uprawnionych do podwyższonego poziomu dofinansowania (II część Programu). Dotyczy właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych o dochodach miesięcznych do 1400 zł/os. (gospodarstwa wieloosobowe) lub do 1960 zł (gospodarstwa jednoosobowe);

• Zmiana sposobu liczenia dochodu dla podstawowego poziomu dofinansowania - tylko dla Wnioskodawcy, a nie członków jego gospodarstwa domowego.
• Umożliwienie uzyskania dotacji na ocieplenie budynku oraz wymianę stolarki okiennej i drzwiowej również przez Wnioskodawców, którzy już posiadają ekologiczne źródło ciepła.
• Integracja z programem „Mój Prąd” przez możliwość uzyskania dotacji na montaż instalacji fotowoltaicznej, bez konieczności składania dwóch osobnych wniosków.
• Umożliwienie składania wniosków online w serwisie gov.pl.

 

W dniu 29 maja 2020 r. w Warszawie zostało zawarte porozumienie pomiędzy Ministrem Klimatu, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie oraz Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (w tym WFOŚiGW w Lublinie) na rzecz informowania o instrumentach finansowych związanych z Programem Priorytetowym „Czyste Powietrze”. Celem Porozumienia jest zapewnienie wnioskodawcom lub beneficjentom Programu dostępu do informacji o możliwych sposobach finansowania przedsięwzięć opisanych w Programie.