POliŚ 2007 - 2013
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013
Rada Ministrów przyjęła 29 listopada 2006 roku projekt Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013, który - zgodnie z projektem Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) - stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w NSRO celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W dniu 5 grudnia 2007 roku Danuta Hübner, komisarz ds. Polityki Regionalnej, podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmującą do realizacji Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007 – 2013. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42% całości środków polityki spójności.
CELE I PRIORYTETY PROGRAMU
Głównym celem Programu jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wyniesie 37,6 mld euro, z czego wkład unijny wynosić będzie 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy – 9,7 mld euro.
PO Infrastruktura i Środowisko koncentruje się na działaniach o charakterze strategicznym i ponadregionalnym. Ponad 66% wydatków będzie przeznaczonych na realizację celów Strategii Lizbońskiej. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko realizowanych będzie 15 priorytetów:
I. Gospodarka wodno – ściekowa
II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi.
III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska.
IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska.
V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych.
VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T.
VII. Transport przyjazny środowisku.
VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe.
IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna.
X. Bezpieczeństwo energetyczne.
XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe.
XII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia.
XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego.
XIV. Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
XV. Pomoc techniczna – Fundusz Spójności.
Na realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 zostanie przeznaczonych 37,6 mld euro. Ze środków Unii Europejskiej będzie pochodziło 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy – 9,7 mld euro.
środowisko – 4,8 mld euro;
transport – 19,4 mld euro;
energetyka – 1,7 mld euro;
kultura – 490,0 mln euro;
zdrowie – 350,0 mln euro;
szkolnictwo wyższe – 500,0 mln euro.
Dodatkowo dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 581,3 mln euro).
EWALUACJA EX-ANTE I OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Na podstawie ewaluacji ex-ante projektu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (ooś) oraz przebiegu konsultacji społecznych (10 konferencji, w których wzięło udział 1.700 osób) dokonano zmian w projekcie przyjętym kierunkowo przez RM 1 sierpnia br., m.in.:
- zwiększono alokację środków UE na Program o 6 573 mln euro,
- dodano dwa priorytety: „Infrastruktura szkolnictwa wyższego” oraz „Konkurencyjność regionów”,
- przeformułowano zakres osi priorytetowej III, w związku z postulatami organizacji ekologicznych, gdzie obecnie kładzie się nacisk na małą retencję, zaś duże inwestycje w urządzenia hydrotechniczne będą wspierane tylko w uzasadnionych przypadkach.
ZARZĄDZANIE PROGRAMEM
Instytucją Zarządzającą Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Instytucja Zarządzająca przekaże realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym, tj. ministrom właściwym.
REALIZACJA PROGRAMU
Tryb pozakonkursowy obejmie zgodnie z projektem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju:
Duże projekty, których koszt całkowity przekracza 25 mln euro – w przypadku projektów dotyczących środowiska naturalnego oraz projektów o wartości powyżej 50 mln euro – w przypadku innych dziedzin, zatwierdzane przez Komisję Europejską.
Projekty systemowe - polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach dotyczących tych organów i jednostek;
Projekty indywidualne – określone w programie operacyjnym, zgłaszane przez beneficjentów imiennie wskazanych w programie operacyjnym;
Projekty pomocy technicznej
Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie pełni rolę Instytucji Wdrażającej dla 2 osi priorytetowych PO Infrastruktura i Środowisko. Są to:
Oś priorytetowa I - Gospodarka wodno-ściekowa
Cel priorytetu:
Wyposażenie (do końca 2015 r.) aglomeracji powyżej 15 tys. RLM w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków zgodnie z wymogami akcesyjnymi nałożonymi na Polskę przez UE.
Działanie 1.1:
Gospodarka wodno - ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM.
Przykładowe rodzaje projektów:
- budowa, rozbudowa i modernizacja systemów kanalizacji sanitarnej
- budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych
- dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach jako element kompleksowego projektu, w zakres projektu może zostać włączona budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę oraz budowa kanalizacji deszczowej.
Minimalna wartość projektu: Bez ograniczeń
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE: 85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów:
Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące usługi wodno-ściekowe w ramach realizacji obowiązków własnych gmin.
Oś priorytetowa II - Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
Cel priorytetu:
Zmniejszenie udziału składowanych odpadów komunalnych i rekultywacja terenów zdegradowanych oraz ochrona brzegów morskich.
Działanie:
- 2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych
- 2.2. Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich
2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych
Przykładowe rodzaje projektów:
Wsparcie uzyskają projekty obejmujące kompleksowe systemy gospodarowania odpadami komunalnymi uwzględniające co najmniej: działania prewencyjne, selektywne zbieranie, przygotowanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania oraz, o ile wynika to z planów gospodarki odpadami, instalacje do odzysku, w tym recyklingu oraz unieszkodliwiania, a także działania na rzecz likwidacji zagrożeń wynikających ze składowania odpadów zgodnie z krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami.
Dofinansowanie przeznaczone będzie na budowę:
- punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w szczególności odpadów niebezpiecznych,
- składowisk (wyłącznie jako element regionalnego zakładu zagospodarowania odpadów),
- instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku,
- instalacji do odzysku, w tym recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych lub odpadów powstałych w wyniku ich przetwarzania,
- instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii,
- instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie.
Wskazane projekty powinny zawierać społeczne kampanie edukacyjne związane z zarządzaniem odpadami.
Minimalna wartość projektu:
Brak ograniczeń (zgłaszane projekty muszą jednak dotyczyć instalacji i systemów gospodarki odpadami obsługujących co najmniej 150 tys. mieszkańców)
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE: 85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów:
jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST.
2.2. Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich
Przykładowe rodzaje projektów:
- rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych przez przemysł i górnictwo (łącznie z działaniami udostępniającymi
- tereny do rekultywacji - usuwanie min, zanieczyszczeń ropopochodnych i chemicznych),
- projekty związane z zabezpieczeniem/stabilizacją osuwisk,
- modernizacja i budowa umocnień brzegowych.
Minimalna wartość projektu: 20 mln zł
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE: 85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów:
Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST, wojewodowie, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, urzędy morskie, wojsko - jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej oraz dla których jest on organem założycielskim lub organem nadzorczym oraz podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wymienionych na liście indykatywnej.